Topinambur (Helianthus tuberosus L.)

Dzikie rośliny jadalne, owoce lasu, grzyby itd.
ODPOWIEDZ
BoldFold
Posty: 1414
Rejestracja: pt 07 wrz 2018, 18:14
Lokalizacja: Górny Śląsk
Kontakt:

śr 23 paź 2019, 13:59

Topinambur został przywieziony przez Francuzów z Ameryki Półn. Nazwa zaś pochodzi od Indian z plemienia w Brazylii, Tupinamba. Do Europy roślinę przywieźli koloniści na początku XVII w. i szybko zyskała popularność, ale potem na wielu stołach pojawił się ziemniak i topinambur stracił swoją uprzywilejowaną pozycję w kuchni. Zaczęto uprawiać go jako roślinę ozdobną i pastewną. Ze względu na bardzo małe wymagania glebowe i klimatyczne, topinambur szybko rozprzestrzenił się na różnych kontynentach i obecnie trzeba już kontrolować jego zasoby, aby nie stanowił zagrożenia dla cennych gatunków przyrodniczych. W zasadzie każde miejsce jest dobre dla "małego słonecznika". Rośnie dziko wszędzie, szczególnie na obszarach wilgotnych - nad brzegami rzek i jezior, na obrzeżach lasów, na nieużytkach, przy drogach, pod płotami. Topinambur cechuje duża zdolność do rozmnażania się. Może odrosnąć nie tylko z podziemnych bulw, ale również z kłączy i części nadziemnych. Gdy raz posadzimy roślinę, będzie rosnąć nawet kilkadziesiąt lat, tylko musimy uważać, aby nie "zawładnęła" całym naszym i sąsiadów ogrodem.

 Z jednej rośliny można zebrać nawet kilkadziesiąt bulw o różnej wielkości i kolorze. W zależności od odmiany są białe, różowe, żółte, fioletowe lub czerwone o żółtym, kremowym lub białym miąższu. Zbiór bulw zaczyna się późną jesienią, ale można też wykopywać je zimą lub wczesną wiosną. Po wykopaniu szybko więdną, więc trzeba je jak najszybciej zużyć, bo wyschnięte nie nadają się do jedzenia i tracą swe właściwości. Można je przechować w lodówce w pojemniku na warzywa, ale nie dłużej jak 2 tygodnie. Bulwy mogą przetrwać do wiosny w ziemi przy 30 stopniowych mrozach.

Bulwy topinambura w swoim składzie zawierają: 17% inuliny, skrobię, białko i cukry proste (maltozę, fruktozę i sacharozę). Ponadto w bulwach znajduje się sporo krzemionki, witaminy: A, B1, B2, B6, C i E oraz mikro i makroelementy takie jak: magnez, potas, żelazo, cynk, wapń, fosfor i miedź.

Inulina jest fruktooligosacharydem, błonnikiem zaliczanym do grupy fruktanów, który po spożyciu jest częściowo hydrolizowany w żołądku a następnie w niezmienionej postaci przechodzi do jelita grubego. Obecna w jelicie grubym mikroflora przeprowadza fermentację inuliny, w wyniku tego uwolnione zostają kwasy organiczne: octowy, propionowy, mlekowy i masłowy. Kwasy te zakwaszają treść jelita grubego obniżając jego ph, dzięki czemu zapobiegają rozwojowi chorobotwórczych bakterii i grzybów. Nie bez powodu inulina jest zaliczana do prebiotyków czyli substancji, które stanowią pożywkę do wzrostu dobroczynnej mikroflory jelit, z grupy Bifidobacterium.

Włączenie do diety potraw z bulw topinambura pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn i tym samym zwiększa odporność organizmu. Topinambur działa wspomagająco w przemianie materii i odbudowuje mikroflorę jelit. Jest pomocny w profilaktyce cukrzycy, chorób serca i naczyń, przy reumatyzmie, w chorobach nowotworowych,po chemioterapii,  wzmacniają włosy i paznokcie oraz sprzyjają młodemu wyglądowi skóry. Krzemionka wspomaga leczenie chorób dróg oddechowych i ma zdolność do regeneracji tkanek,  pomaga obniżyć ciśnienie krwi, zwalczać stany przewlekłego zmęczenia, wspomaga pamięć i koncentrację. Błonnik pomaga przy zaparciach i w zwalczaniu otyłości. Topinambur jest mniej kaloryczny od ziemniaka, a posiada więcej witamin i minerałów.

Bulwy topinambura przyrządzać można podobnie jak ziemniaki, ale topinambur po obraniu należy szybko wrzucić do wody zakwaszonej sokiem z cytryny, ponieważ szybko ciemnieje ze względu na dużą ilość żelaza. Po osuszeniu można go smażyć, dusić, piec i gotować. Topinambur, podobnie jak groch czy fasola ma właściwości wzdymające, więc dobrze jest do potraw dodać szczyptę sody oczyszczonej, aby zniwelować niezbyt przyjemne odczucia.
Można z niego przyrządzać frytki, chipsy, zupy, zapiekanki. Smaczny jest też pieczony w ognisku lub w piekarniku, sprawdza się szczególnie jako dodatek do potraw z dziczyzny.
Bulwy nadają się również do surówek i sałatek. Można jeść je też tak, po prostu - jak kalarepę, głąb kapusty, gruszkę czy jabłko. W smaku przypomina trochę karczocha, trochę gruszkę, trochę lekko słodkie ziemniaki z nutą orzechową. A wiosną z młodych, delikatnych listków, bogatych w witaminę C i karoten, można "wyczarować" ciekawe sałatki.
Obecnie można kupić nie tylko bulwy, ale soki, chipsy, topinambur kiszony, a nawet liofilizowany. W Niemczech jest produkowana wódka TOPINAMBUR...

Źródła;
http://topinambur.info.pl/wlasciwosci-l ... pinambura/
http://www.poradnikzielarski.pl/ziola-l ... ambur.html
http://www.wymarzonyogrod.pl/zakladanie ... _3014.html
Zacznij tam, gdzie jesteś.
Użyj tego, co masz.
Zrób wszystko, co tylko chcesz...

Tagi:
ODPOWIEDZ

Wróć do „Zbieractwo”